Sposoby na ograniczenie emisji gazów cieplarnianych w transporcie drogowym

Potencjalne kierunki polskiej interwencji

1. Dekarbonizacja sektora transportowego
2. Ekspertyza przygotowana dla Koalicji Klimatycznej
3. Bariery rozwoju
4. Podsumowanie

Obecnie tylko w naszym kraju transport generuje prawie 12% emisji gazów cieplarnianych i zanieczyszczeń powietrza. Ograniczenie emisji to wyzwania niezmiernie trudne dla Polski ze względu na dużą liczbę pojazdów oraz ich zły stan techniczny. Niemniej jednak nie jest to zadanie niemożliwe do wykonania. Polska musi podjąć interwencję w sprawie ograniczenia emisyjności transportu, gdyż wynika to z wymagań postawionych państwom europejskim przez Unię. Nie obędzie się zatem bez ogromnych nakładów inwestycyjnych. Oczywiście wszystkie te działania będą miały wpływ na rodzimych przewoźników i odbiorców usług transportowych.

Jakie są potencjalne kierunki takiej interwencji oraz ewentualne bariery przy jej realizacji?

1. Dekarbonizacja sektora transportowego

W Komisji Europejskiej prowadzi się intensywne prace nad dekarbonizacją sektora transportu. Aby osiągnąć ten cel, potrzebne jest wdrożenie odpowiednich rozwiązań technologicznych oraz infrastrukturalnych. Wskazuje się na wykorzystanie paliw alternatywnych w prywatnym i publicznym transporcie drogowym, elektryfikację transportu oraz konieczność zmian w logistyce (rozwój Inteligentnych Systemów Transportowych, które spowodują wzrost udziału w pracy przewozowej transportu kolejowego, autobusów oraz żeglugi).

Przede wszystkim jednak potrzebne jest wprowadzenie znacznie wyższych standardów paliwowych i emisyjnych dla pojazdów ciężarowych (samochody ciężarowe odpowiadają za jedną czwartą emisji, a stanowią niespełna 3% europejskiej floty pojazdów drogowych). Za tymi standardami kryć ma się także opodatkowanie pojazdów wyposażonych w silniki starszej generacji, nie spełniających wymagań najnowszych norm emisji zanieczyszczeń, ograniczenie dostępu do określonych stref miejskich, czy ograniczenia czasu wykonywania przewozów.

2. Ekspertyza przygotowana dla Koalicji Klimatycznej

Kwestie te poruszane są od dłuższego czasu na szczeblu unijnym oraz krajowym; opracowano na ten temat szereg dokumentów i programów. Warto przyjrzeć się zwłaszcza raportowi przygotowanemu na zlecenie Polskiego Klubu Ekologicznego Okręgu Mazowieckiego, występującego w imieniu Koalicji Klimatycznej.

Opracowano w nim zestawienie potencjalnych kierunków interwencji, mających na celu ograniczenie emisji gazów cieplarnianych w sektorze transport oraz omówiono czy możliwe jest ich szybkie wdrożenie. W raporcie przeanalizowano m.in kwestie logistyczne, regulacje prawno-finansowe, wpływające na zmianę struktury przewozów ładunków transportem lądowym, możliwość rozwoju transportu intermodalnego, rozwój krótkich łańcuchów dostaw, modernizację pojazdów oraz infrastruktury w celu upowszechnienia niskoemisyjnych form transportu, zastosowanie biopaliw, jak również magazynowanie energii elektrycznej w pojazdach, wprowadzenie pojazdów hybrydowych i elektrycznych, ograniczenie importu pojazdów używanych (tylko w pierwszych sześciu miesiącach 2016 . do Polski zakupiono prawie pół miliona starych samochodów/o 16,3% więcej już rok wcześniej).

3. Bariery rozwoju

Jak się okazuje istnieje szereg barier w realizacji zamierzonych celów. Do głównych z nich należą wysokie nakłady inwestycyjne na modernizację i budowę nowej infrastruktury transportu (w tym budowa terminali intermodalnych, zwiększenie przepustowości sieci kolejowej itp). Konieczność wysokich nakładów inwestycyjnych może spowodować wzrost kosztów transportu a przez to wzrost cen towarów.

Dodatkowo rozwój infrastruktury dla paliw alternatywnych będzie zagrożeniem dla przychodów do budżetu Państwa z tytułu prawdopodobnego zmniejszenia sprzedaży paliw pochodnych ropy naftowe. Barierą popularyzacji niskoemisyjnych pojazdów będzie na pewno także wysoka cena ich zakupu oraz dodatkowe koszty eksploatacji, a także brak rozbudowanego systemu w postaci punktów ładowania i ograniczona liczba alternatywnych paliw.

4. Podsumowanie

Niestety transport drogowy przyczynia się do wzrostu emisji gazów cieplarnianych (we wszystkich formach transportu wykorzystane są paliwa kopalne, jednak to w transporcie drogowym emisji gazów jest największa). Redukcja emisji gazów cieplarnianych oraz innych zanieczyszczeń powietrza jest zatem jednym z największych wyzwań polityki naszego państwa.

Za najpilniejsze działania uznaje się w tym momencie rozwój infrastruktury dla paliw alternatywnych, zwiększenie udziału samochodów o wysokich normach emisji spalin, samochodów hybrydowych, elektrycznych, napędzanych gazem ziemnym oraz wykorzystujących inne paliwa alternatywne, a także rozwój transportu intermodalnego oraz poprawę stanu i modernizacji infrastruktury kolejowej. Eksperci wskazują jednak, że nie da się stworzyć wszystkiego od razu i należy zdecydować się jedynie na wybór niektórych z nich.

Informacja za: www.ekologistyka24.pl, www.teraz-srodowisko.pl, www.koalicjaklimatyczna.org