Zmiany w kodeksie pracy 2016

Już niebawem wchodzą w życie istotne zmiany w kodeksie pracy (jest to zapewne najważniejsza legislacyjna nowość w roku bieżącym). Największa rewolucja będzie dotyczyła zasad zawierania umów na czas określony oraz na okres próbny. Z katalogu nawiązywania stosunku pracy zniknie też umowa na czas wykonania określonej pracy. Nowela ma na celu ograniczenie zawierania umów terminowych na długi okres, co jest często stosowaną praktyką w Polsce; także w branży transportowej.

Co dokładnie zmieni się w przepisach dla przedsiębiorców, którzy zatrudniają pracowników na tego rodzaju umowy?

© FotolEdhar

Swoista rewolucja na rynku pracy

Według danych GUS w Polsce jest około 4 milionów osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę na czas określony, która nierzadko trwa latami. Już wkrótce ma się to zmienić, a tym samym dać pracownikom poczucie stabilności zatrudnienia.

Zmiany w ustawie z dnia 26 czerwca 1974r. – Kodeks pracy i niektórych innych ustaw będą obowiązywały od 22 lutego 2016 r. (nowe uregulowania prawne zostały wprowadzone ustawą z dnia 25 czerwca 2015 r. jednak ze względu na wielkość i znaczenie wprowadzonych zmian jej przepisy wejdą w życie dopiero po upływie 6 miesięcy). Ustawodawca przede wszystkim wprowadził ograniczenia czasowe zawierania umów na czas określony. Zgodnie z obowiązującymi przepisami maksymalny okres zatrudnienia będzie wynosić 33 miesiące. Nie zmieni się jednak ilość umów terminowych możliwych do zawarcia miedzy stronami tj. pozostanie na poziomie 3 umów. Nie będzie też znaczenia, jaki okres upłynie pomiędzy zawarciem kolejnej umowy, pomiędzy pracodawcą a pracownikiem.

Uwaga!!! Przekroczenie okresu zatrudnienia lub ilości umów spowoduje, że z mocy prawa automatycznie strony połączy umowa na czas nieokreślony.

W czterech określonych przypadkach będą możliwe odstępstwa od przepisów:

1. W sytuacji, gdy konieczne jest zastępstwo pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności np. w przypadku zatrudnienia pracownika na czas nieobecności kobiety przebywającej na urlopie macierzyńskim;
2. W celu wykonywania pracy w charakterze dorywczym lub sezonowym;
3. W celu wykonywania pracy przez okres kadencji;
4. W przypadku gdy pracodawca wskaże obiektywne przyczyny leżące po jego stronie.

We wszystkich wymienionych sytuacjach zawarcie umowy na czas określony musi służyć zaspokojeniu rzeczywistego okresowego zapotrzebowania i być niezbędne w tym zakresie w świetle wszystkich okoliczności sprawy.

Uwaga !!! W sytuacji zawarcia wskazanej umowy, na pracodawcy leży obowiązek, poinformowania w terminie 5 dni właściwego okręgowego inspektora prawa pracy wraz z podaniem przyczyn jej zawarcia.

Wypowiedzenie umowy i okres wypowiedzenia

Po zmianie przepisów będzie możliwe wypowiedzenie każdej umowy na czas określony, niezależnie o tego na jaki czas została ona zawarta i nie będzie musiało to być zapisane w umowie (inaczej niż do tej pory). Nadal jednak nie będzie istniał obowiązek wskazywania przyczyn rozwiązania takiej umowy i każda ze stron będzie mogła wypowiedzieć umowę.

Okres wypowiadania umów terminowych będzie wynosił tyle, co w przypadku umów na czas nieokreślonych tj.:

1. 2 tygodnie – jeśli okres zatrudnienia u danego pracodawcy wynosi krócej niż 6 miesięcy;
2. 1 miesiąc – jeśli okres zatrudnienia u danego pracodawcy wynosi powyżej 6 miesięcy;
3. 3 miesiące – jeśli okres zatrudnienia u danego pracodawcy wynosi powyżej 3 lat.

Dla przypomnienia wcześniej wypowiedzenie umowy mogło mieć miejsce wyłącznie w przypadku zawarcia umowy na czas określony przekraczający 6 miesięcy, za dwutygodniowym wypowiedzeniem.

Umowy na czas próbny

Po 22 lutym 2016 r. zawarcie umowy na czas próbny będzie miało na celu wyłącznie sprawdzenie kwalifikacji i przydatności pracownika do określonego rodzaju pracy. Ponowne zatrudnienie tego samego pracownika na okres próbny będzie możliwe tylko wówczas, gdy będzie on zatrudniony na innym stanowisku pracy lub upłynęły 3 lata od ostatniego rozwiązania umowy pracy bądź wygaśnięcia stosunku pracy z tym pracownikiem.

Zmiany Kodeksu pracy przewidują także możliwość zwolnienia pracownika przez pracodawcę z obowiązku świadczenia pracy (jednostronną decyzją) w przypadku każdej umowy o pracę , gdy pracownik ten przebywa na okresie wypowiedzenia. Pracownikowi z tego tytułu będzie przysługiwało jednak wynagrodzenie.

Uwaga!!! W przypadku umów trwających w dniu 22 lutego 2016r. okres 33 miesięcy będzie liczony dopiero od tego dnia a obowiązująca umowa będzie traktowana jako pierwsza.

Podsumowując

Kodeks pracy wprowadza istotne zmiany, które mają na celu ograniczyć wykorzystywanie zawierania umów na czas określony. Zmiany te będą zatem korzystne szczególnie z punktu widzenia pracownika. Od teraz łączny maksymalny okres na jaki będzie można zawrzeć umowę o pracę na czas określony to 33 miesiące. Oznacza to, że w dużej mierze znikną tzw. „umowy śmieciowe”.