Nowa ustawa w sprawie monitorowania przepływu towarów na Węgrzech – System EKAER.HU

Na Węgrzech wchodzi w życie nowa ustawa, zgodnie z którą każdy towar przewożony pojazdami ciężarowymi z, do i przez terytorium tego kraju będzie musiał być wcześniej zarejestrowany w urzędzie skarbowym na Węgrzech. System EKAER ma umożliwić węgierskiej administracji celnej i podatkowej szczegółową kontrolę przewozów towarowych. Nowe wymagania podatkowe mają zacząć funkcjonować od 01 stycznia 2015 roku. Według wielu osób nowe przepisy są niezgodne z prawem unijnym, które mówi o wolnym przepływie towarów między krajami Unii. Co wszystko oznacza to dla polskich przewoźników, spedytorów i firm handlowych?

System EKAER

Międzynarodowa Unia Transportu Drogowego IRU przekazała niedawno ZMPD nieoficjalne informacje o planowanym wprowadzeniu systemu kontroli frachtów drogowych EKAER (Electronic Road Transport Control System) na Węgrzech. System dotyczyć będzie każdego przewozu drogowego pojazdem o masie powyżej 3,5 tony z innych państw UE na Węgry i z Węgier do innych państw UE. Dodatkowo będzie on obowiązywał także pojazdy poniżej 3,5 tony w przypadku przewozu towarów o wysokim stopniu ryzyka w ilości powyżej 500 kg lub wartości 1000 tysięcy HUF (ok 13,5 tyś zł).

Do raportowania przewozów zobowiązani będą głównie nadawcy i odbiorcy towarów. W elektronicznym raporcie będą musiały zostać zawarte nie tylko ogólne informacje o przewozie, ale także numer rejestracyjny pojazdu i naczepy, dane odbiorcy, adres miejsca rozładunku, nazwy przewożonych towarów, numer taryfy celnej, waga, wartość bez VAT, cena zakupu bądź koszty wytworzenia produktu, koszty ceł transportu drogowego oraz dokładny czas dostawy. Zgłoszenie każdego przewozu do odpowiedniego urzędu skarbowego musi odbyć się na 15 dni przed planowanym transportem. Przewóz może nastąpić do 15 dni po otrzymaniu właściwego numeru EKAER. Aby ubiegać się o numer podatnik musi złożyć raport do Krajowej Administracji Skarbowej oraz Celnej Węgier (NTCA).

Czy przewoźnicy są zwolnieni z obowiązku raportowania?

W zasadzie przewoźnicy są zwolnieni z obowiązku stosowania systemu EKAER, jednak w dwóch sytuacjach może ich ten obowiązek także dotyczyć.

• Po pierwsze w przypadku przewozu towarów w ilości handlowej oraz w przypadku przewozu towarów spożywczych o wysokim stopniu ryzyka. Administracja celna i podatkowa wymagać może bowiem również od przewoźnika deklaracji zawierającej opis i ilość przewożonego towaru, opis i numer rejestracyjny pojazdu, dokument dotyczący towaru i adres miejsca rozładunku oraz numer EKAER. Dodatkowo gdy miejsce rozładunku nie jest siedzibą czy oddziałem osoby płatnika VAT wymagany jest tytuł rozporządzania tym miejscem. Na chwilę obecną nie jest jeszcze znana szczegółowa lista towarów spożywczych o wysokim stopniu ryzyka, jednak na pewno obejmie ona towary w ilości większej niż 200 kg lub wartości produkcyjnej większej niż 250 tysięcy HUF (ok 3,3 tyś zł) bez podatków dla jednego odbiorcy. W przypadku innych produktów niebezpiecznych dla jednego odbiorcy granica wynosi co najmniej 500 kg lub wartość 1 mln HUF bez podatków. Szczegółowe przepisy dotyczące niebezpiecznych produktów zostaną określone w drodze rozporządzenia, które zostanie wydane przez Ministerstwo Gospodarki Narodowej.
• Kolejnym przypadkiem zobowiązującym przewoźnika do raportowania jest sytuacja, gdy nadawca i odbiorca nie wywiążą się z obowiązku raportowania. Służby celne i podatkowe nałożą wówczas na odbiorcę lub nadawcę domyślną karę w wysokości 40% wartości towarów, mogą jednak także skonfiskować towary do wysokości kary, nałożyć plomby na pojazd i dokonać jego unieruchomienia (z wyjątkiem towaru żywych zwierząt i produktów łatwo psujących się). W tym przypadku to przewoźnik odpowie za błędy nadawcy lub odbiorcy. Przewoźnik powinien zatem w swoim interesie wymagać od nadawcy lub odbiorcy podania nr EKAER przed planowanym przewozem aby uniknąć przewidzianych prawem surowych sankcji (numer należy przedstawić w trakcie ewentualnych kontroli drogowych przez władze).

Zwolnieni z obowiązku ubiegania się o nr EKAER mają być wyłącznie pojazdy niosące pomoc międzynarodową oraz pojazdy wojskowe.

Wątpliwości przewoźników i załadowców

EKAER został zaprojektowany, aby zminimalizować możliwość oszustw VAT na Węgrzech. ZMPD ma jednak pewne wątpliwości związane z zakresem funkcjonowania nowych wymagań podatkowych. Przede wszystkim nie wiadomo czy zapisy ustawy będą miały zastosowanie do przewoźników zagranicznych wykonujących przewozy do lub z terytorium Węgier oraz w tranzycie przez ten kraj. Zastępca Dyrektora Departamentu Transportu Pan Piotr Mikiel w związku ze zbliżającym się terminem wejścia w życie ustawy zwrócił się już do Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju z prośbą o pilne wyjaśnienie ze stroną węgierską wszystkich informacji w tym zakresie.

Wdrożenie nowego systemu kontroli transportu drogowego na Węgrzech zbulwersowało oczywiście gro przewoźników, nadawców i odbiorców. Przede wszystkim zaniepokojone są duże spedycje i firmy handlowe, które dokonują kilka tysięcy przesyłek dziennie. Oznacza to dla nich z jednej strony duży nakład pracy związanej z rejestracją w systemie, a z drugiej dotkliwe kary za wszelkie błędy przy zgłaszaniu towaru.

Wiele krajów interweniowało już w Brukseli, gdyż z dużym prawdopodobieństwem system EKAER obejmie także wiele firm międzynarodowych, a kłóci się to z zasadą swobodnego przepływu towarów między państwami członkowskimi. Władze Unii Europejskiej nie zajęły jeszcze stanowiska w tej sprawie.

Podsumowując

Elektroniczny system EKAER ma dotyczyć skrupulatnego monitorowania przepływu towarów wwożonych, tranzytowanych i wywożonych z Węgier do innych krajów. Zgodnie z ustawą żaden towar nie nie może być transportowany bez wcześniejszej dokładnej rejestracji w Urzędzie Skarbowym na Węgrzech. Dzięki temu rozwiązaniu węgierski urząd finansowy ma lepiej kontrolować przewożone po terytorium swojego państwa ładunki oraz ograniczyć korupcję i filtrować oszustwa podatkowe w możliwie najszerszym zakresie. Wprowadzenie od nowego roku systemu kontroli przewozów drogowych zostało uchwalone 18 listopada br. przez parlament Węgier w ramach prawa podatkowego na 2015 rok.

Informacja za www.ekaer.hu/en, www.zmpd.pl