Transport kombinowany

4.1/5 - (8 votes)

TRANSPORT INTERMODALNY-

to przewóz towarów przy wykorzystaniu większej ilości gałęzi transportu. Czyli jednostka transportowa (samochód ciężarowy, przyczepa, kontener, nadwozie wymienne itp.) korzysta z drogi tylko na początkowym i końcowym odcinku trasy, podczas gdy pozostała (większa) część trasy realizowana jest za pomocą transportu kolejowego, wodnego śródlądowego, morskiego. Założeniem transportu kombinowanego jest przede wszystkim ograniczenie kosztów, czasu i sprawności przewozu towarów, ale także ochrona środowiska. Dzięki przerzuceniu ładunku z drogi na kolej, ilość emisji spalin do środowiska ulega zmniejszeniu. Wyróżniamy następujące rodzaje transportu kombinowanego: transport tradycyjny (wielu operatorów), multimodalny (przewóz towarów przez więcej niż jeden środek różnych gałęzi transportu, jedna umowa o przewóz), bimodalny (polegający na wykorzystaniu dwóch środków transportu – drogowego i kolejowego – bez konieczności przeładunku towaru) oraz intermodalny (z wykorzystaniem więcej niż jednego rodzaju transportu i tylko jednej jednostki ładunkowej, np. kontenera, na całej trasie przewozu, bez przeładunku samego towaru przy zmianie rodzaju transportu).

Prawidłowe funkcjonowanie całego łańcucha transportu kombinowanego zależy przede wszystkim od sprawności terminali, od ich przepustowości, efektywności i zakresu oferowanych usług. Terminal to punkt, w którym następuje przeładunek towaru. Lokalizacja tych stanowisk powinna umożliwiać bezpośredni wjazd i wyjazd pojazdów samochodowych, najlepiej z dala od terenów mieszkalnych i rekreacyjnych. Natomiast ich podstawowe wyposażenie to 2-3 suwnice w zależności od długości torów przeładunkowych oraz inne urządzenia kołowe (np. wóz podnośnikowy). Organizacja pracy na terminalu powinna przebiegać w taki sposób, aby skrócić do maksimum czas, w którym pojazd poddany jest przeładunkowi. Także rozkład jazdy pociągów musi być dostosowany do intensywności z jaką pojazdy przyjeżdżają na stanowisko. Sam proces wyboru suwnicy czy wozu do przeładunku towaru odbywa się losowo. Ładunek przejmuje urządzenie, które w danym momencie jest wolne.

Terminale kolejowo- drogowe podzielić można ze względu na:

– rozmieszczenie w sieci transportowej,

– dostępność (ogólnodostępne, zakładowe),

– przeznaczenie (obsługujące tylko jeden rodzaj jednostek lub uniwersalne)

– system przeładunku (lo-lo lub ro-ro)

Sam transport kolejowo – drogowy występuje w trzech wariantach. Pierwszy, to przewóz wagonami nadwozi wymiennych, czyli samej skrzyni ładunkowej. Drugi, to przewóz niskopodłogowymi wagonami samochodów jednoczłonowych, dwuczłonowych lub pociągów drogowych, zwany „ruchomą drogą”. Jest to o tyle niekorzystne, że załadunek może nastąpić tylko w formie pionowej i dodatkowo cały ciągnik jest wyłączony z pracy na cały czas transportu. Trzeci, „na barana”, to przewóz samych naczep siodłowych. Przeładunek może odbywać się i pionowo i poziomo, na wagonach o obniżonej podłodze lub wagonach posiadających specjalne kieszenie w których mocowane są osie naczepy z kołami.

 

Transport lądowo – morski

Bardzo popularne są również przewozy środków transportu drogowego (naczep, ciągników, ciężarówek, wagonów kolejowych) promami morskimi. Największą zaletą tych przewozów, jest skrócenie do minimum czasu na załadunek lub rozładunek, gdyż zarówno samochody jak i wagony kolejowe mogą same wjeżdżać i wyjeżdżać z promów, dzięki odpowiednim systemom. Promami przewożone są również kontenery i pojemniki wymienne, które umieszczane są na pokładzie za pomocą ciągnika portowego. Małą wadą przewozów promowych, jest brak możliwości piętrzenia ładunków, w związku z czym wykorzystanie powierzchni ładunkowej jest dużo niższe niż na statkach np. kontenerowcach, o pionowym systemie przeładunku i przy transporcie samych kontenerów. Tyle że przeładunek w tym przypadku trwa dłużej. Do najważniejszych systemów w transporcie lądowo – morskim ze względu na powszechność zastosowania i znaczenia w przewozach, wyróżnić można:

KST – kontenerowy System Transportowy, w którym wyróżniamy podsystemy przewozów i przeładunków „lift on – lift off” (lo-lo) i „roll on – roll off”  (ro-ro)

TST – Toczny System Transportowy, w którym wyróżniamy podsystemy przewozów kolejowo – morskich i samochodowo – morskich

–  system przewozów „PIGGYBACK” – w którym wyróżniamy podsystemy przewozu nadwozi wymiennych na wagonach kolejowych, gdzie jednostkami obrotu portowego są wymienne nadwozia samochodowe, podsystem przewozu naczep siodłowych na wagonach kolejowych, gdzie jednostkami obrotu portowego są naczepy siodłowe oraz podsystem przewozu pojazdów drogowych i pociągów drogowych na wagonach kolejowych w technice „ruchoma droga”, gdzie jednostkami przewozu są naczepy samochodowe, pojazdy i pociągi drogowe.

 

ZALETY TRANSPORTU KOMBINOWANEGO

Podstawowe zalety transportu kombinowanego to:

– unowocześnienie techniczne oferty transportowej,

– możliwość realizowania przewozów w systemie just in time i door-to-door,

– większa punktualność przewozów,

– większa elastyczność świadczonych usług przewozowych,

– mniejsza podatność na warunki drogowe i atmosferyczne,

– lepsze wykorzystanie taboru i czasu pracy kierowcy,

– poprawa warunków czasu pracy kierowcy,

– obniżenie kosztów: prowadzenia działalności (zezwolenia, licencje), eksploatacji pojazdów, osobowych,

– ochrona środowiska (mniejsza emisja szkodliwych składników spalin),

 

WADY TRANSPORTU KOMBINOWANEGO

Istotnymi wadami transportu kombinowanego są:

– większe ryzyko mechanicznego uszkodzenia towaru (wielokrotne przeładowywanie),

– skomplikowana dokumentacja spedycyjna, często niedopuszczalna forma przewozu dla przesyłek objętych akredytywami (wielkość dokumentów spedycyjnych),

– skomplikowany statut przesyłki, szczególnie jeśli chodzi o podział ryzyka i odpowiedzialności zgodnie z INCOTERMS 90.

Transport kombinowany ma spore szanse rozwoju, ze względu na położenie Polski na skrzyżowaniu głównych europejskich korytarzy transportowych i jednocześnie stale rosnący ruch tranzytowy.