Rosyjski bałagan na granicach, czyli problemów z karnetami TIR ciąg dalszy…

Nowe przepisy, dotyczące przewoźników drogowych w Rosji, wywołały niemały bałagan na granicach. Ponad 50 samochodów ciężarowych zostało ostatnio zablokowanych na kilkanaście godzin na granicy z Łotwą mimo tego, że według zapewnień rosyjskiego Rządu karnety TIR miały być ważne do końca czerwca 2014r. Także na granicach z Estonią, Ukrainą i regionie działalności kaliningradzkiego obwodu celnego karnety TIR nie są przyjmowane w charakterze zabezpieczenia. Przewoźnicy muszą kupować w granicznych wjazdowych urzędach celnych dodatkowe ubezpieczenia u rosyjskich firm ubezpieczeniowych.

Takie działania są sprzeczne z przepisami Konwencji TIR więc łamią prawo międzynarodowe, a sprawa dotyczy nie tylko Polski, ale także przewoźników ze wszystkich krajów UE.

Miało być tak pięknie

Kilka dni temu pojawiły się dobre wiadomości dla polskich przewoźników. Rosja przedłużyła bowiem o kilka miesięcy funkcjonowanie karnetów TIR na terytorium swojego kraju. Jednak w praktyce okazało się, że urzędy celne nie realizują tej decyzji i wymagają dodatkowych opłat za wjazd do Rosji. Na granicy z Łotwą utknęło kilkadziesiąt ciężarówek (głównie należących do polskich firm przewozowych). Rosjanie żądają od kierowców gwarancji celnych.

Również w obwodzie kaliningradzkim od 3 grudnia nie respektuje się karnetów TIR. Na granicy wymagane są inne środki zabezpieczenia w procedurze celnej tranzytu tj.: poręczenie, wniesienie kaucji pieniężnej, gwarancja bankowa, zastaw majątku lub opłacenie cła i podatków podczas wstępnego deklarowania przewożonych towarów. Przewoźnik ma prawo wybrać sposób zabezpieczenia.

Stowarzyszenie Międzynarodowych Przewoźników Drogowych w Moskwie (ASMAP) twierdzi, że Federalna Służba Celna Rosji (FTS) nie zabezpieczyła przedłużenia funkcjonowania Konwencji TIR na całym terytorium Federacji Rosyjskiej i skierowała  telegram do wicepremiera Igora Szuwałowa z prośbą o interwencję w tej sprawie.

Starania na rzecz przywrócenia stanu formalnego

W związku z zaistniałą sytuacją polskie ministerstwo transportu zwołało posiedzenie sztabu kryzysowego. Uczestniczyli w nim przedstawiciele ministerstw infrastruktury, gospodarki, finansów i spraw zagranicznych, komendant główny Straży Granicznej oraz przedstawiciel Komendy Głównej Policji i reprezentanci przewoźników. Wicepremier i minister infrastruktury i rozwoju Elżbieta Bieńkowska wystosowała także kolejne pismo do wicepremiera Rosji o wyegzekwowanie funkcjonowania Konwencji TIR i zaprzestanie łamania przepisów międzynarodowych.

Również podczas Forum Transportu Drogowego, które odbyło się 03.12.2013r. przedstawiciele organizacji przewoźników drogowych przyjęli wspólne wnioski w sprawie przeciwdziałania kryzysowi systemu TIR, który jest spowodowany niezgodnymi z przepisami międzynarodowymi działaniami Federacji Rosyjskiej. Wszyscy uczestnicy byli zgodni, że system TIR powinien nadal obowiązywać na terenie Rosji.

Sygnatariusze zaapelowali do całego środowiska przewoźników drogowych o solidarne i konsekwentne działania na rzecz obrony systemu TIR oraz postanowili zwrócić się do polskich organów kontrolnych o rozpoczęcie zintensyfikowanych kontroli przewoźników rosyjskich w zakresie stosowania się do przepisów obowiązujących w Polsce.

Zrzeszenie Międzynarodowych Przewoźników Drogowych skierowało pismo do wiceministra infrastruktury i rozwoju Zbigniewa Rynasiewicza, dotyczące przedłużenia stosowania Konwencji TIR na terytorium Federacji Rosyjskiej i przekazało jednocześnie na swojej stronie internetowej zbiorczą informację dla firm realizujących przewozy do Rosji.

Na szczeblu unijnym trwają rozmowy na temat rozwiązania tego palącego problemu a Międzynarodowa Unia Transportu Drogowego z siedzibą w Genewie (IRU) oferuje również swoją pomoc w przygotowaniu ewentualnych działań prawnych przeciw rosyjskim władzom celnym.

Natomiast przedstawiciele przewoźników grożą blokadą przejść granicznych dla rosyjskich i białoruskich ciężarówek.

Podsumowanie

Wszystkie państwa, które podpisały międzynarodową konwencję celną TIR, w tym także Rosja, obowiązuje stan formalny. Jednak Federacja, mimo wcześniejszych zapewnień, rozszerzyła zakres nielegalnych wymagań a rosyjskie służby celne nie respektują konwencji. Stosowanie karnetów TIR jest możliwe obecnie tylko przy transporcie towarów z Finlandii oraz w przypadku przewozów realizowanych z krajów Unii Europejskiej do Rosji tranzytem przez Białoruś.

Nowe regulacje prowadzą do poważnych zakłóceń w handlu Unii Europejskiej z Rosją oraz powodują obniżenie pozycji konkurencyjnej wszystkich zagranicznych przewoźników.

Nad rozwiązaniem zaistniałej sytuacji pracuje już w Polsce specjalny zespół. Zdaniem szefowej resortu infrastruktury i rozwoju, problem powinien zostać rozwiązany w ciągu kilku najbliższych tygodni.